ทนายความ
สิทธิมีทนายความ" เปลี่ยนไปเป็น "หน้าที่ของรัฐ" จัดให้เฉพาะผู้ยากไร้ จุดเด่นประการหนึ่งของรัฐธรรมนูญ 2560 คือ การตั้งหมวดที่ 5 "หน้าที่ของรัฐ" ขึ้นเป็นครั้งแรก โดยมีข้อกำหนดบังคับให้รัฐต้องทำและจัดบริการให้แก่ประชาชน การวางข้อกำหนดในฐานะเป็นหน้าที่ของรัฐนั้นมีข้อดี คือ รัฐจะต้องลงมือดำเนินการให้บรรลุผลเองโดยประชาชนไม่ต้องร้องขอ แต่เมื่อหลายประเด็นที่เคยมีฐานะเป็น "สิทธิของประชาชน" กลับถูกเขียนใหม่โดยย้ายไปอยู่ในหมวด "หน้าที่ของรัฐ" ซึ่งในทางทฤษฎีถือgป็นการเปลี่ยนมือของสิทธิ จากเดิมที่ "ประชาชนมีสิทธิ" และประชาชนเป็นตัวผู้เล่นหลักที่จะทำให้สิทธินี้เป็นจริง เมื่อย้ายไปเป็น "หน้าที่ของรัฐ" ก็ส่งผลให้รัฐกลายเป็นตัวผู้เล่นหลัก และประชาชนมีบทบาทเพียงเป็นผู้ "รอรับ" บริการที่รัฐจัดสรรให้ "มาตรา 68 รัฐพึงจัดระบบการบริหารงานในกระบวนการยุติธรรมทุกด้านให้มีประสิทธิภาพเป็นธรรม และไม่เลือกปฏิบัติ และให้ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้โดยสะดวก รวดเร็ว และไม่เสียค่าใช้จ่ายสูงเกินสมควร รัฐพึงมีมาตรการคุ้มครองเจ้าหน้าที่ขอ...